Uzmanına Sorduk: Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat Sistemi Nedir?
Yeni Ekonomik Model (YEM) kapsamında uygulanmaya başlanan kur korumalı TL vadeli mevduat sistemi pek çok soru işaretine neden oldu. Sizin için Finans uzmanı olan Sakarya Teknokent Genel Müdürü Prof. Dr. Şakir Görmüş’e bu sistemin detaylarını sorduk.
Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat Hesabı Nedir?
“Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat sisteminde gerçek kişilerin döviz mevduatlarını bozdurarak veya mevcut TL mevduatlarını 3,6,9 veya 12 ay vadeli “Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat” hesabına geçirmeleri durumunda hesap açılış tarihinde saat 11.00’de TCMB döviz alış kuru üzerinden TL mevduatlarını dövize sabitlemiş olacaklar. Bu sayede kur artış riskinden korunacaklardır.
Vade sonunda kur artışı faiz gelirinden fazla ise fark Hazine ve TCMB tarafından karşılanacaktır. Böylece yeni finansal ürün ile döviz riski ortadan kaldırılarak dövize olan talebin önlenmesi amaçlanmıştır.”
Kur Değişiminin Faiz Tutarından Yüksek Olması Durumunda Ne Olacak?
Prof. Dr. Görmüş: “Kurdaki artış faiz veya kar payı gelirinden daha fazla olursa, Merkez Bankası da kur korumalı TL vadeli mevduatlar için kullanılacak dolar/TL kurunu 22 Aralık 2021 yılı için 12,35 olarak açıkladı. Bankanın yıllık mevduat faiz oranının %17 ve vade bitimi olan 22 Aralık 2022’de de dolar kurunun 16,31 olduğunu varsayalım. Mevduat sahibinin geliri aşağıdaki gibi hesaplanır.
1.Mevduat sahibi vade sonunda 100.000 TL*0.17=17 bin TL faiz geliri elde edecektir.
2.Kur artışı hesaplanmalıdır.
(Vade sonu kur-vade başı kur) /vade başı kur = (16,31-12,35) /12,35= 0.32= %32
Kişi döviz alsaydı kazancı %32 olacaktı.
3.Kur artış oranı faizden 15 puan fazla olduğu için
100.000 TL*0.15=15 bin TL hazine tarafından mevduat sahibine ödenecektir.
Mevduat sahibinin toplam geliri 32 bin TL’dir. Mevduat sahibi parasını dolar olarak da tutsaydı kazancı 32 bin TL olacaktı. Böylece kur artışı kaybından korunmuş oldu.”
Kur Korumalı mevduat enflasyonu düşürür mü?
“Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat, dövize olan talebi azaltarak döviz artışını önleyebilirse kur kaynaklı enflasyonu düşürmede faydalı olacaktır. Nitekim “Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat” ürünü devreye girdikten sonra fiyat artış bekleyişleri otomobil gibi bazı emtialarda tersine dönerken, konutta ise en azından durağan hale gelmiştir. Burada ekonomi otoritelerinin özellikle bazı sektörlerde piyasayı manüpüle edenlere (otomobil stokçuları gibi) karşı önleyici rol alması gerekirken diğer taraftan da kamunun elektrik, doğal gaz, benzin gibi girdi maliyetlerini artıran ürünlere yapılacak zamları aylara yayması ve minimum tutması gerekmektedir.”
Bu Uygulamayla Risk mi alındı?
“Hükûmetler tarafından alınan her karar riskler taşımaktadır. Ekonomi ve finans piyasası da birçok beklenmeyen iç ve dış faktörlerden olumlu veya olumsuz etkilenir. Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat hesabı uygulamasında öncelikle mevcut durumu ortaya koymak açısından dolar kurunun 18’lerden ilk önce 11’lerin altına gelmesi ve sonra 13-14 bandında kalması, ürünün piyasalara ilk yansımasının olumlu olduğunu göstermektedir. Hazine ve Maliye Bakanlığının son açıkladığı verilere göre ilk başlarda yavaş olan sisteme giriş hızlanarak 14 Ocak 2022 itibarıyla yaklaşık 136,5 milyar TL olmuştur. Uygulanan sistemin belki de ölçülebilen ilk olumlu çıktısı 136,5 milyar TL’nin dövize yönelme ihtimalinin önlenmesidir.”
34.477 kez görüntülendi.