SAÜ Afet Yönetimi Merkezi Akyazı Depremini Değerlendirdi
Sakarya Üniversitesi Afet Yönetim Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Jeofizik Mühendisliği öğretim üyesi Prof. Dr. Murat Utkucu, Akyazı’da meydana gelen 3.7’lik büyüklüğündeki deprem ile ilgili bir bilgi notu paylaştı.
Utkucu, paylaştığı bilgi notunda Akyazı civarında 5-8 Şubat tarihleri arasında meydana gelen ve büyüklükleri Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü tarafından M=1.6-2.7 olarak hesaplanan küçük depremlerin 1999 İzmit depreminin artçı depremleri olma olasılığının yüksek olduğunu söyledi.
Büyük depremlerin artçı depremleri onlarca yıl boyunca azalarak ve özellikle de gerilme olarak yükledikleri yerlerde devam edebileceğini belirten Utkucu. Akyazı civarında meydana gelen depremler ve 2 Haziran 2019 tarihinde Hendek’te meydana gelen ML=4.7 büyüklüğündeki deprem bu kapsamda ele alınabileceğini kaydetti.
Utkucu, bilgi notunun devamında şu ifadeleri kullandı:
“Harita 1’deki 20 Ağustos 1999 ile 20 Ekim 1999 arasındaki 1999 İzmit depremi artçılarına bakıldığında Akyazı civarındaki yoğunlaşma görülebilir. Güncel olarak meydana gelen küçük depremler de bu yoğunluğun örttüğü saha içinde meydana gelmiştir.
Harita 1. 20 Ağustos 1999 ile 20 Ekim 1999 arasındaki 1999 İzmit depremi artçı depremleri (Çakır vd. 2003’den alınmıştır).
Hendek ilçesi güneyi ve batısından ve Akyazı ilçe merkezinden geçen KAFZ’nun Kuzey Kol kesimi 1999 İzmit depreminde kırılmıştır. Kuzey Kol’un Mudurnu vadisinden geçen kısmı da 1957 Bolu-Abant ve 1967 Adapazarı depremlerinde kırılmıştır (Harita 2). Bununla birlikte, Geyve-Mekece-İznik hattından geçen Güney Kol büyük olasılıkla en son 1419 depremi ile kırılmıştır. Bu fay Kuzey Kol’a göre çok daha az hareketli bir fay olmasına rağmen uzun süredir sessiz olmasıyla büyüklüğü M 7 civarında olan bir depremi üretecek enerjiye sahiptir. Kuzey Anadolu Fay Zonu ile bağlantılı ikincil bir fay olan Hendek fayı hakkında bilgimiz malesef kısıtlıdır. Bu fay Gümüşova-Hendek-Adapazarı hattında uzanmakta ve Adapazarı Ovası içinde çökeller altında izlenememektedir. Bu fayın Kuzey Anadolu fay Zonu’nun bahsi geçen Kuzey ve Güney Kolları’na göre daha az tehlikeli olduğu ve 1943 Hendek depremini ürettiği söylenebilir. Ancak, 1943 Hendek depreminin bu fayın ne kadarlık bir kısmını kırdığını bilmemekteyiz. Ayrıca, 1878 yılında Sapanca ve Adapazarı’nda da yıkıma yol açan depremin hangi fay üzerinde olduğu da tam bilinmemektedir. Bu bağlamda Hendek Fayı’nın yerbilimleri açısından araştırılması gerekliliği açıktır. Adapazarı Orhan Camisi kitabesinde, caminin 1878 ve 1943 depremlerinde yıkıldığının yazdığı bu bağlamda hatırlatılmalıdır.
Harita 2. Marmara Bölgesi’nde Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun uzanımı ve tarihsel ve aletsel dönem depremlerin yerleri (Kalafat vd. (2007), Ambraseys (2009) ve Emre vd. (2013)’den derlenmiştir).
Harita 3. Leeds Üniversitesi (UK), Boğaziçi Üniversitesi ve Sakarya Üniversitesi’nden araştırmacıların yer aldığı uluslararası işbirliğiyle yürütülmüş bir araştırma projesi (FaultLab Projesi) ile kurulan geçici yoğun deprem istasyon ağı (üçgenler) ile kayıt edilmiş Sakarya ili ve civarındaki Mayıs 2012-Eylül 2013 tarihleri arasındaki depremsellik dağılımı (Altuncu-Poyraz vd. 2015).
Meydana gelen bu küçük depremlerin büyük bir depremlerin öncüsü olduğu şu an bilimsel açıdan söylenemez. Çünkü deprem bilim açısından bir küçük depreme sonrasında büyük ana deprem meydana geldikten sonra öncü deprem denilebilir.”
Harita 4. 1999 İzmit depreminin neden olduğu gerilme değişimlerinin dağılımı (Utkucu vd. 2003).
18.356 kez görüntülendi.