Düzce Depremi Raporu: ‘1999 Depremlerinin Etkisini Gösteriyor’

Düzce’de 17 Kasım 2021 tarihinde meydana gelen depremin ardından Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Afet Yönetim Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Jeofizik Mühendisliği Bölümü araştırmacılarınca bir ön değerlendirme raporu yayınlandı.

Depremin, Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ) üzerinde oluşan 1999 İzmit ve Düzce deprem kırıkları ile Çilimli Fayı arasında kalan alanda meydana geldiği belirtilen raporda, depremin kaynak bölgesi civarında esas belirleyici tektonik unsurun KAFZ olduğu kaydedildi.

KAFZ’ın, 1999 İzmit ve Düzce depremlerinin yanı sıra 1944 Bolu-Gerede (7,3), 1957 Bolu-Abant (7) ve 1967 Mudurnu Vadisi-Adapazarı (7,1) depremlerini ürettiği aktarılan raporda, “Ayrıca, Hendek Fayı üzerinde meydana gelen 1943 Hendek depremi de bu bağlamda yazılabilir. Bu yüzden, 17 Kasım’daki Düzce depreminin tektonik açıdan bu kadar diri bölgede meydana gelmesinin, sıra dışı olarak nitelendirilemeyeceği açıktır.” denildi.

Raporda, KAFZ ile bağlantılı ikincil bir fay olan Hendek Fayı hakkında bilgi kısıtlılığına da işaret edilerek, şunlar kaydedildi: “Bu fay, Gümüşova-Hendek-Adapazarı hattında uzanmakta ve Adapazarı Ovası içinde çökeller altında izlenememektedir. Bu fayın KAFZ’ın bahsi geçen kuzey ve güney kollarına göre daha az tehlikeli olduğu ve 1943 Hendek depremini ürettiği söylenebilir. Ancak 1943 Hendek depreminin bu fayın ne kadarlık bir kısmını kırdığını bilmemekteyiz.

Ayrıca, 1878 yılında Sapanca ve Adapazarı’nda da yıkıma yol açan depremin hangi fay üzerinde olduğu da bilinmemektedir. 1999 İzmit ve Düzce deprem kırılmaları kaynaklı zaman içindeki gerilme değişimleri hesaplanmıştır. 2021 Yayakbaşı (Düzce) depremi odağının son 22 yıl içinde yaklaşık 5 bar civarında artışı azalarak devam eden bir gerilme yüküne maruz kaldığına işaret etmektedir. Bu sonuç, 2021 Düzce depreminin 1999 İzmit ve Düzce depremlerinden bağımsız ele alınamayacağını önermektedir. Yani 1999 depremlerinin etkisi azalarak da olsa devam etmektedir.”

17 Kasım 2021 Yayakbaşı (Düzce) depremi civarında Kuzey Anadolu Fay Zonu üzerinde oluşan büyük depremlerin yüzey kırıklarının uzanımını ve 17 Ağustos 1999 İzmit depremi öncesi bir yıllık dönemdeki Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) kataloğundan alınan depremsellik. b) 1999 İzmit ve 1999 Düzce depremleri ve 17 Kasım 2021 Yayakbaşı (Düzce) depremlerinin dış merkezlerini (yıldızlar), odak mekanizmalarını (siyah-beyaz, kırmızı-beyaz toplar) ve 1999 depremleri artçılarını gösteren harita. 2021 depremi kaynak mekanizma çözümü KRDAE’den alınmıştır. Kare, Şekil 3’de gösterilen harita alanını çevrelemektedir.

1999 İzmit ve Düzce depremleri (siyah yıldızlar) kaynaklı postsismik gerilme değişimleri. Gerilme değişimleri 2021 Yayakbaşı (Düzce) depremi (beyaz yıldız) kırılma düzlemi üzerinde hesaplanmıştır. Kırmızı renk gerilme artışını, mavi renk gerilme azalımını göstermektedir. 2021 Yayakbaşı (Düzce) depremi odağı civarında 5 barlık gerilme değişimi hesaplanmıştır.