Cumhuriyetin İlk 50 Yılındaki Türk Dansları Analiz Ediliyor

Sakarya Üniversitesi Devlet Konservatuarı Türk Halk Oyunları Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Dilek Cantekin Elyağutu’nun yürütücülüğünde, Türk dansları analiz ediliyor.

Türkiye’nin 12. Kalkınma Planı ve Öncelikli Alanları doğrultusunda disiplinlerarası bir bakış açısıyla hazırlanan “Kültürel Miras Olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk 50 Yılındaki Türk Halk Danslarının Tespiti, Transkripsiyonu ve Analizi (1923-1973)” başlıklı proje, TÜBİTAK 1001 Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı’nın Cumhuriyetin 100. Yılı özel çağrısı kapsamında desteklenmeye hak kazandı.

Projenin ilk saha çalışması, 1-3 Mart 2025 tarihlerinde Tekirdağ ilinde gerçekleştirildi. Saha ekibinde, Dilek Cantekin Elyağutu’nun yanı sıra üç farklı üniversiteden araştırmacı yer aldı. SAÜ Devlet Konservatuvarı Türk Halk Oyunları Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Kerem Cenk Yılmaz, Arş. Gör. Semih Özbilgi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Tufan Turan, İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Müzikoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Mehtap Demir Güven, saha ekibinde çalışmaları sürdürüyor.

Türk Halk Oyunları mirasına hizmet

Tekirdağ ilinde uygulanan “Karşılama” türü dansların yaşatılması için uzun yıllardır bu kültürel mirasın sonraki kuşaklara yayılmasını sağlayan yöre uzmanı Halil Yoruç’un rehberliğinde, saha çalışması kapsamında Türk halk danslarının tarihi, kökeni ve toplum üzerindeki etkileri araştırıldı. Bu bağlamda, yerel dansçılar, dans eğitmenleri, müzisyenler ve yerel topluluk üyeleri ile görüşmeler, gözlemler ve doküman analizi yapıldı. Toplum üyelerinin dansa katılımı, dans gruplarının ve atölyelerin faaliyetleri, dans etkinlikleri ve festivaller gibi unsurlar tarihsel bağlamda incelendi. Saha çalışması kapsamında geleneksel dansları öğreten ve aktaran dans ustalarının kültürel bağlamı aktarmadaki etkileri de gözlemlendi. Tekirdağ ilinin Şarköy ilçesi ve Karacakılavuz köyünde kaynak kişilerle görüşmeler yapıldı ve bu saha çalışması doğrultusunda yörenin kültürü hakkında önemli veriler elde edildi.

Proje yürütücüsü Doç. Dr. Dilek Cantekin Elyağutu, Tekirdağ ilinin Şarköy ilçesi ve Karacakılavuz köyünde kaynak kişilerle görüşmeler yaptıklarını dile getirdi. Saha ekibi olarak projenin ilk aşamasının oldukça verimli geçtiğine inandıklarını söyleyen Doç. Dr. Elyağutu, başlattıkları bu çalışmanın Türk halk oyunları mirasına büyük bir hizmet sunacağını düşündüklerini vurguladı.

Kültürel mirasın belirlenmesine katkı sağlayacak

Proje, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk 50 yılında Türk halk danslarının tarihini ve gelişimini sağlam bir temele oturtarak bu kültürel mirasın belgelenmesine katkı sağlayacak.  Yerel dansçılar, eğitmenler, müzisyenler ve topluluk üyeleriyle yapılan görüşmeler ve gözlemler, Türk halk danslarının yerel ve ulusal düzeydeki etkilerini anlamak için zengin veri setleri oluşmasına ön ayak olacak.

Disiplinlerarası yaklaşım

Proje, etnokoreoloji, etnomüzikoloji, tarih, coğrafya, istatistik ve bilişim alanlarını bir araya getirerek disiplinlerarası bir bakış açısı sunuyor. Bu yaklaşım, kültürel çalışmaların daha kapsamlı bir şekilde ele alınmasını sağlayacak.

Projeden elde edilen bulguların, akademik programların ve eğitim müfredatlarının geliştirilmesine katkıda bulunarak, Türk halk danslarının öğretilmesi ve gelecek nesillere aktarılmasında önemli bir kaynak oluşturacağı düşünülmektedir.

1  |  1

Cumhuriyetin İlk 50 Yılındaki Türk Dansları